Katatonik Bozukluk Nedir?
Katatonik bozukluk, kişinin motor davranışlarında aşırı durgunluk (hareketsizlik) veya anormal derecede aşırı hareketlilik ile kendini gösteren, çoğunlukla psikiyatrik veya nörolojik bozukluklarla ilişkili bir durumdur. Katatoni, kişinin çevresiyle olan etkileşimini büyük ölçüde bozar ve acil tedavi gerektirebilir.
Katatonik Bozukluk Belirtileri
-
Hareketlerde aşırı durgunluk (uzun süre hareketsiz kalma, çevreye tepkisizlik)
-
Aşırı hareketlilik (anlamsız ve kontrolsüz motor davranışlar)
-
Gönülsüzce tutunma veya sabit bir pozisyonda kalma (örneğin uzun süre aynı pozisyonu koruma)
-
Ekolali (başkalarının söylediği kelimeleri tekrarlama)
-
Ekopraksi (başkalarının hareketlerini taklit etme)
-
Göz teması eksikliği
-
Katalepsi (uzun süre alışılmadık bir pozisyonda kalma)
Katatonik Bozukluk Görülme Sıklığı
Katatoni, nadir görülen ancak şizofreni, bipolar bozukluk veya ağır depresyon gibi bazı psikiyatrik hastalıklarda daha sık rastlanabilen bir tablodur.
Katatonik Bozukluk Nedenleri
-
Şizofreni (özellikle katatonik tip)
-
Bipolar bozukluk (manik veya depresif ataklar sırasında)
-
Ağır depresyon
-
Nörolojik bozukluklar (epilepsi, ensefalit, beyin hasarları)
-
Tıbbi durumlar veya ilaç etkileri (ör. metabolik bozukluklar, zehirlenmeler)
Katatonik Bozukluk Tedavisi
-
Benzodiazepinler (özellikle lorazepam, katatoniyi hızlı şekilde çözebilir)
-
Antipsikotik ilaçlar (bazı vakalarda)
-
Elektrokonvülsif terapi (EKT) (ilaç tedavisine yanıt vermeyen vakalarda oldukça etkilidir)
-
Psikoterapi ve destekleyici bakım
-
Altta yatan nedenin tedavisi (ör. nörolojik ya da metabolik bozuklukların giderilmesi)
