Tırnak Yeme Nedir?
Tırnak yeme (onikofaji), kişinin tırnaklarını veya tırnak etrafındaki deriyi bilinçli ya da istemsiz bir şekilde ısırması, koparması veya kemirmesiyle ortaya çıkan tekrarlayıcı bir davranış bozukluğudur. Çoğu zaman stres, kaygı, sıkıntı veya can sıkıntısı gibi duygusal durumlarla ilişkilidir. Basit bir alışkanlık gibi görünse de, tırnak ve parmak sağlığını olumsuz etkileyebilir, enfeksiyonlara yol açabilir ve bireyin psikososyal yaşamında sorunlara neden olabilir.
Tırnak Yeme Belirtileri
-
Tırnakları ısırma, koparma veya kemirme davranışı
-
Tırnakların şeklinin bozulması, kırılması veya kısalması
-
Tırnak çevresindeki deride yaralar, kanama veya iltihap oluşması
-
Stres, kaygı, sıkıntı ya da yoğun düşünce anlarında davranışın artması
-
Tırnak yedikten sonra pişmanlık, suçluluk veya utanç hissi
-
Konsantrasyon gerektiren işlerde tırnak yemenin farkında olmadan sürmesi
Tırnak Yeme Görülme Sıklığı
-
Çocukluk çağında başlar, ergenlikte en yüksek seviyeye ulaşır.
-
Çoğu bireyde yetişkinlikte azalabilir, ancak bazı kişilerde ömür boyu devam edebilir.
-
Toplumda yaygın görülen bir davranış bozukluğudur; özellikle çocukların %20–30’unda, ergenlerin ise %40’a yakınında rastlanır.
Tırnak Yeme Nedenleri
-
Psikolojik faktörler: Stres, anksiyete, öfke, can sıkıntısı
-
Öğrenilmiş davranış: Çocuklukta kazanılan ve zamanla alışkanlık haline gelen davranış
-
Biyolojik ve genetik yatkınlık: Ailede benzer davranışların görülmesi
-
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) veya obsesif kompulsif bozukluk (OKB) gibi psikiyatrik durumlarla ilişki
-
Duygusal gerginliği azaltmak için geçici rahatlama yöntemi olarak kullanma
Tırnak Yeme Tedavisi
-
Bilişsel davranışçı terapi (BDT): Davranışın altında yatan stres ve kaygı ile başa çıkmayı öğretir.
-
Davranış değiştirme teknikleri: Ellerle başka aktiviteler yapmak, tırnak yeme davranışını fark edip alternatif bir hareket geliştirmek.
-
Stres yönetimi yöntemleri: Meditasyon, nefes egzersizleri, gevşeme teknikleri.
-
Acı verici veya kötü tatlı ojeler: Tırnak yemeyi caydırıcı olarak kullanılabilir.
-
Destekleyici tedaviler: Aile desteği, grup terapileri veya gerekli durumlarda psikiyatrik ilaç tedavisi.
