Tokofobi Nedir?
Tokofobi, kadınlarda görülen ve hamilelik ya da doğum sürecine karşı yoğun korku, kaygı veya rahatsızlık hissi ile tanımlanan bir fobi türüdür. Bu durum yalnızca doğum anına yönelik değil, aynı zamanda hamile kalma düşüncesine karşı da güçlü bir korku içerir. Tokofobi, kadının hamilelikten kaçınmasına, doğum yapmaktan şiddetle korkmasına veya bu süreçlerle ilgili yoğun stres yaşamasına yol açabilir.
Tokofobi Belirtileri
-
Hamile kalma veya doğum yapma düşüncesiyle yoğun kaygı ve korku yaşama
-
Bu düşüncelerle birlikte panik atak geçirme
-
Gebelikten veya doğumdan kaçınma, çocuk sahibi olmaktan uzak durma
-
Terleme, titreme, kalp çarpıntısı gibi fiziksel belirtiler
-
Doğumla ilgili düşüncelerde nefes darlığı, boğulma hissi veya kontrolü kaybetme korkusu
-
Bazı kadınlarda doğum öykülerini dinlemekten veya doğum sahneleri görmekten bile kaçınma
Tokofobi Görülme Sıklığı
-
Tokofobi, kadınlarda çocukluk, ergenlik ya da erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilir.
-
Bazı kadınlarda ilk gebelik sırasında, bazılarında ise ikinci veya üçüncü doğum deneyiminden sonra gelişebilir.
-
Toplumda yaygınlığı net olarak bilinmese de araştırmalar, kadınların yaklaşık %6–10’unda tokofobiye rastlandığını göstermektedir.
-
Tedavi edilmediğinde bu fobi yaşam boyu devam edebilir ve kişinin aile planlaması kararlarını etkileyebilir.
Tokofobi Nedenleri
-
Travmatik doğum deneyimleri: Zor, sancılı veya komplikasyonlu doğumlar
-
Kötü deneyimlerin dinlenmesi: Başkalarının olumsuz doğum hikâyelerini duymak
-
Genetik yatkınlık: Ailede kaygı bozuklukları veya fobilerin bulunması
-
Öğrenilmiş tepkiler: Çocukluktan itibaren doğumun zor ve tehlikeli olduğuna dair edinilen olumsuz inançlar
-
Beyin kimyası değişiklikleri: Kaygı bozukluklarıyla ilişkili nörolojik faktörler
-
Cinsel travmalar veya psikolojik bozukluklar: Özellikle çocukluk döneminde yaşanan travmaların etkisi
Tokofobi Tedavisi
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Doğum ve hamilelik hakkında gerçekçi düşünceler geliştirmeyi sağlar.
-
Maruz Bırakma Terapisi: Doğumla ilgili korkuların adım adım güvenli bir şekilde ele alınması.
-
Psikoeğitim: Kadına doğum süreci, tıbbi yöntemler ve güvenli doğum imkânları hakkında doğru bilgi verilmesi.
-
İlaç tedavisi: Şiddetli kaygı bozukluğu durumlarında, doktor kontrolünde kullanılabilir.
-
Destekleyici terapiler: Grup terapileri, eş desteği ve gevşeme teknikleri ile sürecin kolaylaştırılması.
