Kendini Yaralama Nedir?
Kendini yaralama, bireyin duygusal acıyı hafifletmek, öfke veya çaresizlik gibi zorlayıcı duyguları ifade etmek ya da kontrol edemediği hisleri bastırmak amacıyla kendi bedenine bilinçli olarak zarar verme davranışıdır. Çoğunlukla ölüm amacı taşımaz, ancak intihar riskini artırabilen ciddi bir ruhsal sağlık sorunudur.
Kendini Yaralama Belirtileri
-
Kendini kesme (jilet, bıçak veya kesici aletlerle)
-
Kendini yakma (çakmak, sigara veya sıcak nesnelerle)
-
Kafaya vurma veya kendine fiziksel şiddet uygulama
-
Yara izlerini gizleme (uzun kollu giysiler giyme, açıklama yapmaktan kaçınma)
-
Stresli veya duygusal zorlanma dönemlerinde artış
Kendini Yaralama Görülme Sıklığı
-
En sık ergenler ve genç yetişkinlerde görülür.
-
Kadınlarda daha yüksek oranda rapor edilse de, erkeklerde de yaygındır.
-
Her yaşta ortaya çıkabilir, ancak genellikle ergenlik döneminde başlar.
Kendini Yaralama Nedenleri
-
Duygusal boşluk veya yoğun acı hissi
-
Stresli yaşam olayları (ayrılık, okul/iş baskısı, aile içi sorunlar)
-
Duygusal, fiziksel veya cinsel istismar öyküsü
-
Depresyon, anksiyete, borderline kişilik bozukluğu gibi psikiyatrik durumlar
-
Duyguları ifade edememe veya bastırma eğilimi
Kendini Yaralama Tedavisi
-
Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT), duygu düzenleme ve farkındalık çalışmaları.
-
Diyalektik Davranış Terapisi (DDT): Özellikle borderline kişilik bozukluğu ile ilişkili vakalarda etkilidir.
-
Davranışsal terapiler: Zararlı alışkanlık yerine güvenli baş etme yöntemleri geliştirme.
-
Destek grupları ve aile desteği: Yalnızlık hissini azaltmak ve güvenli bağlar kurmak için önemlidir.
-
Gerekli durumlarda ilaç tedavisi: Depresyon veya anksiyete eşlik ediyorsa uygulanabilir.
