Karmaşık Travma Sonrası Stres Bozukluğu (K-TSSB) Nedir?
Karmaşık Travma Sonrası Stres Bozukluğu (K-TSSB), kişinin uzun süreli, tekrarlayan veya kaçışın mümkün olmadığı travmatik deneyimlere maruz kalması sonucunda ortaya çıkan ciddi bir ruhsal sağlık sorunudur. Klasik Travma Sonrası Stres Bozukluğu’ndan (TSSB) farklı olarak, K-TSSB yalnızca travma sonrası korku ve kaygı belirtileriyle sınırlı kalmaz; aynı zamanda kişinin duygusal düzenleme becerilerini, kimlik algısını ve ilişkilerini de derinden etkiler.
Karmaşık Travma Sonrası Stres Bozukluğu (K-TSSB) Belirtileri
-
Travma sonrası stres belirtileri: Kabuslar, travmatik anıların tekrar yaşanması, tetikleyici durumlarda yoğun kaygı
-
Duygusal düzensizlikler: Ani öfke patlamaları, yoğun üzüntü, umutsuzluk hissi
-
Zihinsel bulanıklık ve konsantrasyon güçlüğü
-
Uyku problemleri: Uykusuzluk, sık sık uyanma, huzursuz uyku
-
Kimlik ve özdeğer sorunları: Kendini suçlama, değersizlik hisleri, sürekli olumsuz benlik algısı
-
İlişkilerde zorluk: İnsanlara güvenmekte güçlük, sosyal geri çekilme
-
Günlük işlevsellikte azalma: İş, okul veya sosyal hayatın olumsuz etkilenmesi
Karmaşık Travma Sonrası Stres Bozukluğu (K-TSSB) Görülme Sıklığı
K-TSSB, travma geçmişi olan bireyler arasında yaygındır. Özellikle çocukluk döneminde ihmal, fiziksel veya duygusal istismar, savaş, uzun süreli aile içi şiddet veya esaret gibi karmaşık travmalar yaşayan kişilerde daha sık görülür.
Karmaşık Travma Sonrası Stres Bozukluğu (K-TSSB) Nedenleri
-
Uzun süreli veya tekrarlayan travmatik deneyimler (örneğin aile içi şiddet, savaş, işkence, insan ticareti)
-
Çocukluk dönemi travmaları (istismar, ihmal, ebeveyn kaybı)
-
Sosyal destek eksikliği veya sosyal izolasyon
-
Bireysel hassasiyet ve genetik yatkınlık
Karmaşık Travma Sonrası Stres Bozukluğu (K-TSSB) Tedavisi
-
Psikoterapi: Özellikle travma odaklı bilişsel davranışçı terapi (KDT), EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)
-
Duygusal düzenleme becerilerini geliştirmeye yönelik terapiler
-
Destekleyici sosyal hizmetler ve aile desteği
-
Gerekli durumlarda ilaç tedavisi: Depresyon veya anksiyete semptomlarını hafifletmek için
