Şizoaffektif Bozukluk Nedir?
Şizoaffektif bozukluk, hem şizofreni belirtileri (halüsinasyonlar, sanrılar, düşünce bozuklukları) hem de duygudurum bozuklukları belirtilerinin (depresyon veya mani) bir arada görüldüğü karma bir psikiyatrik bozukluktur. Bu durum, kişinin hem düşünce ve algılarında bozulmalara hem de duygu durumunda aşırı dalgalanmalara yol açar.
Şizoaffektif Bozukluk Belirtileri
-
Halüsinasyonlar: Gerçekte olmayan sesler duymak veya görüntüler görmek
-
Sanrılar: Gerçeklikle bağdaşmayan, mantık dışı inançlar
-
Depresyon belirtileri: Umutsuzluk, isteksizlik, enerji kaybı, intihar düşünceleri
-
Mani belirtileri: Aşırı enerji, hızlı konuşma, uyku ihtiyacında azalma, riskli davranışlar
-
Duygu durum değişiklikleri: Depresyon ve mani dönemlerinin birbirini takip etmesi
-
Sosyal ve işlevsellik bozuklukları: Günlük yaşamı sürdürmede, iş veya okul hayatında ciddi zorluklar yaşama
Şizoaffektif Bozukluk Görülme Sıklığı
Şizoaffektif bozukluk, şizofreniye kıyasla daha nadir görülen bir ruhsal bozukluktur. Genellikle geç ergenlik veya genç erişkinlik döneminde ortaya çıkar. Kadınlarda erkeklere oranla biraz daha sık görüldüğü bildirilmiştir.
Şizoaffektif Bozukluk Nedenleri
-
Genetik yatkınlık: Ailede şizofreni veya duygudurum bozukluğu öyküsü bulunması
-
Nörobiyolojik faktörler: Beyinde yapısal ve işlevsel farklılıklar
-
Kimyasal dengesizlikler: Serotonin, dopamin gibi nörotransmiterlerdeki dengesizlikler
-
Çevresel stres ve travmalar: Çocukluk travmaları, stresli yaşam olayları veya madde kullanımı
Şizoaffektif Bozukluk Tedavisi
Tedavi, bireyin yaşadığı belirtilerin ağırlığına ve türüne göre planlanır:
-
Antipsikotik ilaçlar: Sanrı ve halüsinasyonların kontrolü için
-
Duygudurum düzenleyiciler: Mani ve depresyon dönemlerini dengelemek için
-
Antidepresanlar: Depresif belirtilerin azaltılması için (gerekli durumlarda)
-
Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT), destekleyici terapi veya aile terapisi
-
Yaşam tarzı düzenlemeleri: Düzenli uyku, stres yönetimi ve sosyal destek
