Kokain Kullanımına Bağlı Bozukluklar Nedir?
Kokain kullanımına bağlı bozukluklar, kokainin düzenli, kontrolsüz ve uzun süreli kullanımı sonucunda ortaya çıkan ruhsal, zihinsel ve fiziksel sağlık sorunlarını ifade eder. Bu bozukluklar genellikle bağımlılık sürecinin bir parçası olarak gelişir ve kişinin hem günlük yaşamını hem de sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkiler.
Kokain Kullanımına Bağlı Bozukluklar Belirtileri
-
Duygusal düzensizlikler: Yoğun öfke, ani ruh hali değişimleri, depresyon veya kaygı.
-
Zihinsel ve bilişsel bozukluklar: Konsantrasyon güçlüğü, hafıza sorunları, paranoid düşünceler, halüsinasyonlar.
-
Fiziksel sağlık sorunları: Uykusuzluk, iştahsızlık, kalp çarpıntısı, hipertansiyon, burun ve solunum yolu problemleri, ani kilo kaybı.
-
Davranışsal belirtiler: Sosyal izolasyon, riskli davranışlarda artış, kontrolsüz madde arayışı.
Kokain Kullanımına Bağlı Bozukluklar Görülme Sıklığı
-
Genellikle kokain bağımlılığı gelişen bireylerde görülür.
-
Yaygınlığı; coğrafi bölgeye, sosyoekonomik koşullara ve maddeye erişim kolaylığına göre değişir.
-
Özellikle genç yetişkinler ve risk grubundaki bireyler arasında daha sık rastlanır.
Kokain Kullanımına Bağlı Bozukluklar Nedenleri
-
Beyin kimyasındaki etkiler: Kokain, dopamin salınımını artırarak ödül mekanizmasını etkiler ve bağımlılığa yol açar.
-
Psikososyal etkenler: Stres, travmatik yaşam olayları, aile ve çevre etkileri.
-
Bağımlılık risk faktörleri: Genetik yatkınlık, psikiyatrik rahatsızlık öyküsü, madde kullanımına erken yaşta başlama.
Kokain Kullanımına Bağlı Bozukluklar Tedavisi
-
Psikoterapi: Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve motivasyon artırıcı terapiler.
-
Destekleyici grup terapileri: Örneğin, Narkotik Anonimleri (NA) gibi bağımlılar için destek grupları.
-
İlaç tedavileri: Kaygı, depresyon veya yoksunluk belirtilerini azaltmaya yönelik ilaçlar.
-
Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı sosyal çevre oluşturma, stres yönetimi, düzenli uyku ve beslenme.
