Kleptomani Nedir?
Kleptomani, kişinin ihtiyacı olmadığı veya maddi değeri düşük eşyaları bile dürtüsel olarak çalma isteği ile karakterize edilen bir dürtü kontrol bozukluğudur. Bu bozuklukta amaç maddi kazanç elde etmek değil, çalma eylemiyle birlikte gelen gerilimi azaltmak ve kısa süreli rahatlama hissi yaşamaktır.
Kleptomani Belirtileri
-
İçgüdüsel ve dürtüsel olarak çalma davranışı
-
Çalma eyleminden önce yoğun gerginlik, kaygı veya heyecan hissi
-
Çalma sonrasında rahatlama, haz veya geçici bir tatmin duygusu
-
Davranış sonrasında suçluluk, utanç veya pişmanlık hissi
-
Çalma eyleminin tekrar etmesi ve kontrol edilememesi
Kleptomani Görülme Sıklığı
-
Toplumda nadir görülen bir ruhsal bozukluktur.
-
Genellikle ergenlik veya genç yetişkinlik döneminde başlar.
-
Kadınlarda erkeklere göre daha sık rapor edilmiştir.
Kleptomani Nedenleri
-
Beyin kimyasındaki değişiklikler: Serotonin ve dopamin dengesizlikleri
-
Stres ve duygusal gerilim: Yoğun kaygı veya depresif ruh hali sonrası artış
-
Eşlik eden psikiyatrik bozukluklar: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), obsesif kompulsif bozukluk (OKB), depresyon
-
Travmatik yaşam olayları veya çocukluk deneyimleri
Kleptomani Tedavisi
-
Psikoterapi: Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), dürtüleri fark etme ve yönetme becerisi kazandırır.
-
Davranışçı terapi: Maruz bırakma ve tepki önleme teknikleri uygulanabilir.
-
İlaç tedavisi: Antidepresanlar (özellikle serotonin geri alım inhibitörleri - SSRI’lar) ve bazı durumlarda duygu durum düzenleyiciler kullanılabilir.
-
Destekleyici grup terapileri: Benzer deneyimler yaşayan kişilerle paylaşım sağlamak tedaviye katkı sunar.
