Frotteurizm (Sürtünme Sapkınlığı) Nedir?
Frotteurizm, kişinin kalabalık ortamlarda, genellikle rızası olmayan bireylere dokunarak veya sürtünerek cinsel haz ya da tatmin elde etmesiyle karakterize edilen bir parafilik (cinsel sapkınlık) bozukluk türüdür. Bu davranış genellikle toplu taşıma araçlarında, kalabalık sokaklarda veya eğlence mekânlarında gizlice gerçekleştirilir. Frotteurizm, hem kişisel kontrol eksikliğini hem de cinsel dürtülerin uygunsuz biçimde yönlendirilmesini yansıtır.
Frotteurizm (Sürtünme Sapkınlığı) Belirtileri
Frotteurizm, belirgin davranışsal ve psikolojik belirtilerle kendini gösterir:
-
Kalabalık ortamlarda sürtünme dürtüsü: Kişi özellikle kalabalık yerleri seçer ve fiziksel temas kurma fırsatlarını arar.
-
Cinsel tatmin arayışı: Rızası olmayan kişiye temas etmek veya sürtünmek, kişide cinsel uyarılma ve tatmin duygusu oluşturur.
-
Yasal ve sosyal sorunlar: Bu davranışlar çoğu zaman fark edilir ve cinsel taciz suçu kapsamında cezai yaptırımlara yol açar.
-
Suçluluk veya utanma duygusu: Bazı bireyler davranış sonrası pişmanlık hisseder ancak dürtülerini kontrol etmekte zorlanır.
-
Tekrarlayıcı eğilim: Davranışlar kontrol edilmediğinde zamanla alışkanlık hâline gelir ve kompulsif bir örüntüye dönüşür.
Frotteurizm (Sürtünme Sapkınlığı) Görülme Sıklığı
Frotteurizm, parafilik bozukluklar arasında en sık rastlananlardan biridir. Genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar ve tedavi edilmediğinde yıllar boyunca tekrarlayabilir. Çoğunlukla erkeklerde görülür, ancak nadiren kadınlarda da ortaya çıkabilir.
Frotteurizm (Sürtünme Sapkınlığı) Nedenleri
Bu bozukluğun ortaya çıkmasında biyolojik, psikolojik ve çevresel birçok faktör rol oynar:
-
Cinsel dürtü kontrol bozukluğu: Kişi dürtülerini bastıramaz ve toplumsal kurallara aykırı davranışlar sergiler.
-
Geçmişte yaşanan cinsel travmalar: Çocuklukta maruz kalınan istismar veya cinsel içerikli olaylar, yetişkinlikte uygunsuz cinsel davranışlara yol açabilir.
-
Sosyal izolasyon veya ilişki yoksunluğu: Sağlıklı duygusal ve fiziksel ilişkiler kuramayan bireyler, tatmini uygunsuz yollarla arayabilir.
-
Davranışsal öğrenme: Kişi bu davranışı bir şekilde pekiştirir (örneğin ilk denemede haz aldığı için tekrarlama eğilimi gösterir).
-
Psikolojik faktörler: Anksiyete, düşük özsaygı veya bastırılmış öfke duyguları frotteuristik davranışlarla dışa vurulabilir.
Frotteurizm (Sürtünme Sapkınlığı) Tedavisi
Frotteurizm tedavisinde amaç, davranışın altında yatan dürtüleri ve bilişsel çarpıtmaları kontrol altına almak ve kişinin toplumsal sınırları öğrenmesini sağlamaktır. Başlıca tedavi yaklaşımları şunlardır:
-
Psikoterapi: Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), kişinin yanlış inançlarını fark etmesini, dürtülerini kontrol etmeyi ve uygun sosyal davranışlar geliştirmeyi öğretir.
-
Cinsel terapi: Cinsel dürtülerin fark edilmesi, yeniden yönlendirilmesi ve sağlıklı cinsel doyum yollarının öğretilmesini hedefler.
-
İlaç tedavisi: Cinsel dürtüleri azaltan antidepresanlar veya antiandrojen ilaçlar bazı vakalarda etkili olabilir.
-
Grup terapisi: Benzer davranış örüntülerine sahip bireylerin deneyim paylaşımı ve karşılıklı farkındalık kazanmaları sağlanır.
-
Hukuki ve sosyal rehabilitasyon: Cinsel sınır ihlali yapan bireylerde, topluma yeniden uyum sağlamak için sosyal beceri eğitimi uygulanabilir.
Sonuç olarak, frotteurizm, hem bireyin hem de toplumun güvenliğini etkileyen ciddi bir cinsel dürtü kontrol bozukluğudur. Erken fark edilip uygun psikoterapi ve tıbbi destekle tedavi edilmesi, davranışların tekrarlanmasını önlemede ve kişinin sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasında büyük önem taşır.
