Çocukluk Çağının Sosyal Anksiyete Bozukluğu Nedir?
Çocukluk çağının sosyal anksiyete bozukluğu, çocuğun sosyal ortamlarda, başkalarıyla iletişim kurarken veya topluluk önünde bir etkinlikte bulunurken yoğun bir kaygı, korku ya da utanma duygusu yaşamasıyla karakterize bir durumdur. Bu bozuklukta çocuk, diğer insanların kendisini olumsuz değerlendireceği, alay edeceği veya utanç verici bir şekilde davranacağı endişesini taşır. Bu durum, çocuğun sosyal ilişkilerini, okul performansını ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Çocukluk Çağının Sosyal Anksiyete Bozukluğu Belirtileri
-
Sosyal durumlarda (örneğin, sınıfta konuşma, arkadaş grubuna katılma, öğretmenle iletişim kurma gibi) aşırı endişe veya korku yaşama
-
Başkaları tarafından olumsuz yargılanma, eleştirilme veya küçük düşürülme korkusu
-
Sosyal etkileşimlerden kaçınma veya bu ortamlarda belirgin rahatsızlık duyma
-
Fiziksel belirtiler: terleme, kızarma, kalp çarpıntısı, mide bulantısı, titreme gibi kaygı tepkileri
-
Sosyal etkinliklerde sessiz kalma, göz teması kurmaktan kaçınma veya konuşmaktan çekinme davranışları
-
Akademik başarıda düşüş veya okuldan kaçınma eğilimi
Çocukluk Çağının Sosyal Anksiyete Bozukluğu Görülme Sıklığı
Sosyal anksiyete bozukluğu, çocukluk ve ergenlik döneminde oldukça yaygın görülen bir kaygı bozukluğu türüdür. Özellikle okul çağındaki çocuklarda, sosyal ilişkilerin yoğunlaştığı dönemlerde belirtiler daha belirgin hale gelebilir. Kız çocuklarında erkek çocuklara oranla biraz daha sık görülme eğilimindedir.
Çocukluk Çağının Sosyal Anksiyete Bozukluğu Nedenleri
-
Genetik yatkınlık: Ailede kaygı bozukluğu öyküsü bulunan çocuklarda sosyal anksiyete gelişme riski daha yüksektir.
-
Aile içi sosyal etkileşim örüntüleri: Aşırı koruyucu, eleştirel veya kontrolcü ebeveyn tutumları, çocuğun sosyal özgüvenini zayıflatabilir.
-
Bireysel özgüven eksiklikleri: Kendine güven duygusunun gelişmemesi, sosyal ortamlarda reddedilme korkusunu artırabilir.
-
Olumsuz sosyal deneyimler: Zorbalık, alay edilme veya sosyal reddedilme gibi deneyimler sosyal kaygıyı tetikleyebilir.
-
Biyolojik faktörler: Beyinde kaygı ile ilişkili nörotransmitter dengesizlikleri (örneğin serotonin düzeyleri) sosyal anksiyeteye katkıda bulunabilir.
Çocukluk Çağının Sosyal Anksiyete Bozukluğu Tedavisi
Sosyal anksiyete bozukluğunun tedavisi, çocuğun yaşına, belirtilerin şiddetine ve yaşam koşullarına göre bireyselleştirilir.
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Çocuğun olumsuz düşünce kalıplarını tanıması, kaygı ile baş etme stratejileri geliştirmesi ve sosyal ortamlarda daha sağlıklı tepkiler vermesi amaçlanır.
-
Sosyal Beceri Eğitimi: Çocuğa iletişim kurma, kendini ifade etme ve grup içinde etkileşimde bulunma becerileri kazandırılır.
-
Maruz Bırakma Terapisi: Çocuğun korku yaratan sosyal durumlara kademeli olarak maruz bırakılması, kaygının azalmasına yardımcı olur.
-
Aile Danışmanlığı: Ebeveynlere çocuğu destekleme, baskı kurmadan cesaretlendirme ve uygun model olma konularında rehberlik edilir.
-
Gerekirse ilaç tedavisi: Şiddetli vakalarda çocuk psikiyatristi tarafından kaygı düzeyini azaltmaya yönelik ilaç tedavisi uygulanabilir.
