Akut Stres Bozukluğu Nedir?
Akut stres bozukluğu (ASB), travmatik bir olayın ardından kısa süre içinde ortaya çıkan şiddetli stres tepkileri ile karakterize edilen bir psikiyatrik durumdur. Bu durum, kazalar, doğal afetler, saldırı, savaş veya ciddi sağlık tehditleri gibi travmatik deneyimlerden hemen sonra görülebilir. ASB, kişinin normal işlevselliğini geçici olarak bozabilir ve uygun müdahale edilmezse, post-travmatik stres bozukluğu (PTSD) gelişme riskini artırabilir.
Akut Stres Bozukluğu Belirtileri
-
Flashback yaşama: Travmatik olayı tekrar tekrar zihinde yaşama veya canlı olarak hissetme.
-
Yoğun korku ve kaygı: Sürekli tehlike veya kontrol kaybı hissi.
-
Uyku ve dinlenme bozuklukları: Uyumakta zorluk, sık sık uyanma veya kabuslar görme.
-
Duygusal tepkiler: Öfke, üzüntü veya duygusal uyuşma hisleri.
-
Davranışsal değişiklikler: Kaçınma, içe kapanma veya günlük aktivitelerde azalma.
Akut Stres Bozukluğu Görülme Sıklığı
-
Travmatik deneyim yaşayan bireylerde oldukça yaygın olarak gözlemlenir.
-
Semptomlar genellikle olaydan 3 gün ile 1 ay arasında başlar ve çoğunlukla kısa süreli olur.
Akut Stres Bozukluğu Nedenleri
-
Travmatik yaşantılar: Kazalar, saldırılar, doğal afetler, ani kayıplar veya şiddet olayları.
-
Genetik yatkınlık: Kaygı bozuklukları veya stres tepkilerine duyarlılık aileden geçebilir.
-
Bilişsel ve psikolojik faktörler: Travmayı yorumlama şekli, başa çıkma stratejileri ve sosyal destek eksikliği etkili olabilir.
Akut Stres Bozukluğu Tedavisi
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Travmatik olayı yeniden işlemeyi ve kaygıyı azaltmayı hedefler.
-
İlaç desteği: Gerekli durumlarda kısa süreli antidepresan veya anksiyolitik kullanımı.
-
Destekleyici yöntemler: Gevşeme teknikleri, psikoeğitim ve sosyal destek ağlarıyla tedavi desteklenir.
