Agorafobi Nedir?
Agorafobi, bireyin belirli alanlardan, ortamlardan veya durumlardan kaçınma eğilimi göstermesiyle kendini gösteren bir kaygı bozukluğudur. Bu durum, özellikle kişinin güvenli hissetmediği veya panik atak yaşayabileceğini düşündüğü yerlerde ortaya çıkar. Agorafobi, yalnızca açık alan korkusuyla sınırlı olmayıp, kalabalık ortamlar, toplu taşıma araçları veya evden uzaklaşma gibi durumları da kapsayabilir.
Agorafobi Belirtileri
Agorafobinin başlıca belirtileri şunlardır:
-
Açık alanlarda veya kalabalık ortamlarda panik atak yaşama endişesi: Kişi, belirli yerlerde kontrolünü kaybetme veya panik atak geçirme korkusu taşır.
-
Evden uzaklaşmakta zorlanma: Güvenli hissetmediği yerlerden kaçınma, sık sık evde kalma eğilimi.
-
Fiziksel belirtiler: Çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı ve mide bulantısı gibi panik belirtileri.
-
Kaçınma davranışları: Korkulan yerlerden veya durumlardan uzak durma, sosyal ve mesleki aktivitelerde kısıtlanma.
Agorafobi Görülme Sıklığı
Agorafobi, genel nüfusta görülebilen bir kaygı bozukluğudur. Kadınlarda erkeklere göre daha yaygın olarak ortaya çıkar ve genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar.
Agorafobi Nedenleri
Agorafobinin oluşumunda birden fazla etken rol oynar:
-
Kaygı bozuklukları: Özellikle panik bozuklukla birlikte görülebilir.
-
Korku temelli tepkiler: Travmatik deneyimler veya kontrol kaybı korkusu.
-
Genetik ve biyolojik faktörler: Ailede kaygı veya fobi öyküsü bulunması.
-
Çevresel ve psikososyal etkiler: Stresli yaşam olayları veya sosyal izolasyon.
Agorafobi Tedavisi
Agorafobinin tedavisinde farklı yöntemler bir arada uygulanabilir:
-
Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve maruz bırakma terapisi ile korkulan durumlarla başa çıkma becerileri kazandırılır.
-
İlaç tedavisi: Antidepresanlar veya anksiyolitikler semptomların hafifletilmesinde kullanılabilir.
-
Yaşam biçimi düzenlemeleri: Stres yönetimi, destek grupları ve güvenli ortam oluşturma.
-
Kademeli maruz bırakma: Kişi, korktuğu durumlara yavaş yavaş ve kontrollü şekilde alışarak kaygısını azaltır.
