Foliye à Deux Nedir?
Foliye à deux, Fransızca kökenli bir terim olup “iki kişilik delüzyon” anlamına gelir. Psikiyatride, iki ya da daha fazla kişinin aynı sanrılı inançları paylaşması durumunu tanımlar. Bu bozuklukta, genellikle bir kişi (birincil hasta) sanrılar geliştirir ve yakın ilişki içinde bulunduğu diğer kişi ya da kişilere (ikincil bireyler) bu sanrıları aktarır. Bu kişiler de aynı gerçek dışı inançlara inanmaya başlar. Bozukluk, çoğunlukla yakın duygusal bağların bulunduğu kişiler arasında, örneğin eşler, kardeşler veya ebeveyn-çocuk ilişkilerinde görülür.
Foliye à Deux Belirtileri
-
Paylaşılan sanrılar: İki veya daha fazla birey, aynı gerçek dışı inanç sistemine güçlü bir şekilde inanır. Örneğin, her iki kişi de başkalarının onları takip ettiğini veya bir komploya dahil olduklarını düşünebilir.
-
Gerçeklikten kopma: Kişiler, sanrılarının aksine kanıtlar olsa bile gerçeklik algılarını kaybedebilirler. Bu durum, sosyal ilişkilerden ve günlük işlevlerden uzaklaşmalarına yol açar.
-
Sosyal işlevsellikte bozulma: Paylaşılan sanrılar nedeniyle kişiler toplumdan izole olur, iş yaşamı, aile ilişkileri veya sosyal etkileşimleri olumsuz etkilenir.
-
Birincil ve ikincil birey ayrımı: Genellikle sanrılar bir kişide başlar (birincil hasta) ve yakın ilişki içindeki diğer birey veya bireylere (ikincil hasta) aktarılır.
Foliye à Deux Görülme Sıklığı
Foliye à deux, çok nadir görülen bir psikiyatrik bozukluktur. Klinik vakalar genellikle kapalı, dış dünyayla teması az olan ilişkilerde ortaya çıkar. Kadınlarda erkeklere oranla biraz daha sık görülme eğilimindedir. Bozukluk çoğunlukla şizofreni, paranoid bozukluk veya diğer psikotik bozukluklara sahip bireylerde gözlemlenir.
Foliye à Deux Nedenleri
Bu bozukluğun gelişiminde hem psikolojik hem de sosyal etkenler rol oynar:
-
Yakın ilişkilerde psikolojik etkileşim: Genellikle duygusal olarak güçlü bağların olduğu ilişkilerde, bir kişi diğerinin düşüncelerini ve sanrılarını kolayca benimseyebilir.
-
Genetik yatkınlık: Psikotik bozukluklara genetik eğilimi olan bireylerde, ortak sanrı geliştirme riski artar.
-
Kültürel veya çevresel faktörler: İzole yaşam, sosyal yalnızlık veya toplumsal stres faktörleri, bireylerin gerçeklikten uzaklaşmasını kolaylaştırabilir.
-
Bağımlı kişilik özellikleri: İkincil birey genellikle daha pasif, çekingen ve birincil kişiye duygusal olarak bağımlıdır; bu durum sanrı aktarımını kolaylaştırır.
Foliye à Deux Tedavisi
Tedavinin amacı, paylaşılan sanrılı inanç döngüsünü kırmak ve bireylerin gerçeklik algısını yeniden kazanmalarını sağlamaktır.
-
Bireylerin ayrılması: İlk adım genellikle sanrıyı başlatan kişi ile etkilenmiş kişinin birbirinden fiziksel olarak ayrılmasıdır. Ayrılık, ikincil bireyin sanrılardan uzaklaşmasına ve gerçeklikle bağ kurmasına yardımcı olur.
-
Psikoterapi: Bireylerin düşünce kalıplarını, gerçeklik algılarını ve ilişkisel bağımlılıklarını anlamalarına yardımcı olur.
-
İlaç tedavisi: Antipsikotik ilaçlar, özellikle birincil bireyde sanrı ve halüsinasyonların azaltılmasında etkili olabilir.
-
Aile ve sosyal destek: Tedavi sürecinde aile eğitimi ve sosyal destek sistemlerinin güçlendirilmesi, yeniden uyum sağlama açısından önemlidir.
Sonuç olarak, Foliye à deux, iki veya daha fazla kişinin aynı sanrılı inançları paylaşmasıyla karakterize nadir bir paylaşılan psikotik bozukluktur. Yakın duygusal bağlar, izolasyon ve psikolojik etkileşim bu bozukluğun temelini oluşturur. Erken tanı, uygun terapi yöntemleri ve bireylerin ayrılması, hastalığın kontrol altına alınmasında kritik öneme sahiptir.
